Khi trekking xuyên rừng hay khám phá những vùng đất hoang sơ, một trong những “vị khách không mời” khiến nhiều người e ngại chính là con vắt. Loài sinh vật nhỏ bé này có thể gây khó chịu, thậm chí làm ảnh hưởng đến trải nghiệm hành trình nếu không có biện pháp phòng tránh phù hợp. Vì vậy, hãy cùng Chà Cùng Eco Zone tìm hiểu về Con vắt và cách phòng tránh cần biết khi trekking để bạn có một chuyến đi trọn vẹn nhất.
Đặc điểm của con vắt
Khi trekking qua rừng hay leo núi, bạn có thể bắt gặp loài vắt rừng – một sinh vật nhỏ bé nhưng lại gây nhiều phiền toái. Chúng thuộc nhóm động vật thân mềm, có hình dạng tương tự đỉa hoặc giun nhưng kích thước nhỏ hơn. Vắt thường sinh sống ở những nơi ẩm ướt như rừng rậm, khe đá, lá cây, đặc biệt xuất hiện nhiều sau những cơn mưa. Không giống như đỉa nước, vắt chủ yếu ẩn náu trên mặt đất hoặc bám vào thảm thực vật để tìm kiếm vật chủ.
Loài này có khả năng co giãn đáng kinh ngạc. Khi đói, chúng chỉ dài khoảng 2 – 4cm với cơ thể mỏng và dẹt. Tuy nhiên, sau khi hút máu, vắt có thể nở to gấp nhiều lần kích thước ban đầu, đặc biệt là phần đầu phình lớn trong khi đuôi vẫn thon nhỏ. Dù vết cắn của vắt không gây đau đớn hay truyền bệnh nguy hiểm, nhưng chúng có thể khiến máu chảy lâu do chứa chất chống đông, gây khó chịu cho người bị cắn.
Con vắt có độc không?
Vắt không chứa độc tố và cũng không phải là trung gian truyền bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, khi hút máu, chúng tiết ra một loại chất chống đông nhằm giữ cho máu không đông lại, giúp quá trình hút máu diễn ra thuận lợi. Dù chất này không gây hại, nhưng nó có thể khiến vết thương chảy máu lâu hơn bình thường và gây ngứa ngáy. Một số người có cơ địa nhạy cảm có thể phản ứng mạnh hơn, dẫn đến tình trạng sưng đỏ hoặc kích ứng da.
Ngoài ra, do vắt sinh sống ở môi trường ẩm thấp, nhiều bùn đất và vi khuẩn, vết cắn của chúng có nguy cơ nhiễm trùng nếu không được vệ sinh kịp thời. Đặc biệt, nếu vắt vô tình bò vào những vị trí nhạy cảm như mắt, mũi hoặc tai, việc loại bỏ chúng sẽ trở nên khó khăn hơn và có thể gây tổn thương nghiêm trọng.
Vì vậy, dù vắt không có độc, những ai đi trekking trong rừng vẫn cần trang bị kiến thức và biện pháp phòng tránh để hạn chế sự phiền toái do loài sinh vật này gây ra.
Cách phòng tránh con vắt hiệu quả khi trekking rừng
Tránh bị vắt cắn khi đi rừng không hề khó nếu bạn áp dụng đúng phương pháp. Dưới đây là những mẹo hữu ích được đúc kết từ kinh nghiệm thực tế của những người trekking chuyên nghiệp.
-
Mặc trang phục bảo hộ phù hợp: Lựa chọn quần áo dài tay, chất liệu dày, cùng với giày trekking cao cổ và tất dài giúp hạn chế vắt tiếp xúc trực tiếp với da. Một mẹo hiệu quả là kéo tất phủ bên ngoài ống quần để ngăn vắt bò từ dưới đất lên.
-
Sử dụng chất xua đuổi vắt: Các loại thuốc xịt chống côn trùng chứa DEET hoặc DEP có thể giúp đuổi vắt hiệu quả. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng xà phòng, dầu khuynh diệp, muối hoặc vôi rắc quanh khu vực nghỉ chân để hạn chế sự xuất hiện của vắt.
-
Thường xuyên kiểm tra cơ thể và trang phục: Trong suốt hành trình, hãy chủ động kiểm tra quần áo, găng tay và cơ thể để phát hiện vắt bám kịp thời, tránh để chúng hút máu quá lâu.
-
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với mặt đất: Tránh ngồi hoặc nằm ở những khu vực ẩm ướt, nhiều lá mục – nơi vắt thường ẩn nấp. Nếu cần nghỉ ngơi, hãy chọn những vị trí cao ráo, thoáng đãng để dễ dàng quan sát xung quanh. Đặc biệt, vào những ngày mưa, vắt hoạt động mạnh hơn, vì vậy nên di chuyển liên tục, hạn chế dừng lại quá lâu.
-
Đi theo nhóm: Việc đi theo nhóm không chỉ giúp tăng tính an toàn khi trekking mà còn hỗ trợ nhau trong việc kiểm tra và loại bỏ vắt một cách nhanh chóng.
-
Chuẩn bị lều chống vắt nếu cắm trại: Nếu cần qua đêm trong rừng, hãy sử dụng lều có lưới chống côn trùng, dựng lều trên nền đất khô ráo, sạch sẽ. Xịt thuốc chống côn trùng xung quanh và kiểm tra kỹ lều trước khi vào để đảm bảo không có vắt xâm nhập.
Áp dụng những biện pháp trên sẽ giúp bạn hạn chế tối đa nguy cơ bị vắt cắn, đảm bảo hành trình trekking diễn ra an toàn và thoải mái hơn.
Cách xử lý khi bị vắt rừng cắn
Vắt cắn có thể gây chảy máu kéo dài do chúng tiết ra chất chống đông máu. Vì vậy, điều quan trọng là cần xử lý đúng cách để cầm máu nhanh chóng và tránh nhiễm trùng.
-
Không dùng tay giật vắt: Việc kéo mạnh vắt có thể khiến phần miệng của chúng còn bám lại trên da, gây tổn thương và dễ nhiễm trùng. Thay vào đó, hãy sử dụng các dung dịch có tính kích ứng nhẹ như cồn 70 độ, nước muối, giấm, hoặc thuốc chống côn trùng (ví dụ như Remos) xịt trực tiếp vào con vắt. Khi bị tác động, vắt sẽ tự nhả ra khỏi da.
-
Vệ sinh vết cắn đúng cách: Sau khi vắt rơi ra, rửa sạch vết thương bằng nước và xà phòng để loại bỏ vi khuẩn. Tiếp theo, dùng dung dịch sát trùng như oxy già hoặc povidone-iodine (Betadine) để khử trùng.
-
Cầm máu và bảo vệ vết thương: Nếu máu vẫn chảy lâu, có thể dùng khăn sạch hoặc gạc để ép nhẹ lên vết cắn nhằm cầm máu. Sau đó, dán băng cá nhân hoặc băng gạc mỏng để bảo vệ vết thương, tránh nhiễm khuẩn từ môi trường bên ngoài.
-
Theo dõi phản ứng của cơ thể: Nếu vết cắn có dấu hiệu sưng tấy bất thường, mẩn ngứa kéo dài hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy theo dõi kỹ và tìm kiếm sự tư vấn từ nhân viên y tế nếu cần.
Xử lý vết cắn đúng cách sẽ giúp bạn giảm thiểu cảm giác khó chịu và đảm bảo an toàn khi trekking qua những khu vực có vắt.
Kết luận
Dù con vắt chỉ là một loài sinh vật nhỏ bé, nhưng nếu không có biện pháp phòng tránh và xử lý đúng cách, chúng có thể gây ra nhiều phiền toái trong hành trình trekking. Việc trang bị kiến thức về tập tính của vắt, áp dụng các biện pháp bảo vệ cơ thể, cũng như biết cách xử lý vết cắn kịp thời sẽ giúp bạn tự tin chinh phục những cung đường rừng mà không còn lo lắng. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng trước mỗi chuyến đi để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp thiên nhiên mà không bị gián đoạn bởi những “vị khách không mời” này.
